🏡 Przejdź do Wislon.tv
Do głównych cech Godki Krakowskiej należy: - charakterystyczna wymowa niektórych głosek, zwłaszcza "ą", "ę", "a/o", itp. - nadawanie spółgłoskom bezdźwięcznym cech dźwięczności, np.: smok wawelski wymawia się (smogwawelski) , SLD (ezelde), itp, - używanie partykuły "że, ze" w trybie rozkazującym np. wejże, wejze, wlyźze, idze, Idze bajoku, itp., - wymawianie zbitek "t-sz", "t-rz" jako "cz" np. trzeba - czeba, trzy - czy, itp. a "strz", "ztrz" - jako "szcz" - wymawianie końcówki "śmy" w czasownikach jako "źmy" Trzeba też zwrócić uwagę na literkę "ł", bo oprócz wyrazów, które faktycznie zaczynaja się na literę "ł", to "ło" odnosi również się do wyrazów, które w języku literackim zaczynałyby się na literę "o". Także w niektórych wyrazach "r" na początku wyrazu jest nieme, wtedy "o" automatycznie wymawia się jako "ło". Dlatego nie przywołujemy wszystkich wyrazów, ale tych specyficznych dla Krakowiaków. Trzeba po prostu uważnie słuchać! UWAGA: Po wprowadzeniu dodatkowych liter do alfabetu, aby zapisać specyficzne, nie występujące w polskim języku literackim głoski, słownik jest przebudowany i modyfikowany. Istnieja już formy fisane według nowego alfabetu. Jednak na razie słów należy szukać według fonetycznego zapisu alfabetem literackiego języka polskiego.
Jak wymawiać poszczególne głoski: Åå - (a/o) ułożyć usta jak do "a" a wyartykułować "o" - wymowa zbliżona do "o" literackiego. Ăă - (ą/on) ułożyć usta jak do "ą" a wymówić "on" - wymowa zbliżona do "on" literackiego. Ēē - (e/y) usta jak do "e" a wyartykułować "y" - wymowa zbliżona do "y" literackiego Ĕĕ - (ę/en)ułożyć usta jak do "ę" a wymówić "en" - wymowa zblizona do "en" literackiego. Ïï    - (ji) długie "i" Ôô - (ło) wymawiać "ł" krótko, "o" dłużej Õõ - (łó) wymawiać "ł" krótko, "ó" dłużej Rz, rz - wymawiamy jako "rz"* Šš - (Sz') miękkie "sz", zbliżone wymowa do "ś" Trz - (cz) wymawiamy jako twarde "cz" Ŭŭ- (łu) wymawiać "ł" krótko, "u" dłużej Žž - sz/rz - "sz" a w mniejszym stopniu "rz" zwykle na końcu wyrazu, przed następnym zaczynającym sie na "ma", "na" ale też w środku wyrazu przed "y", "e", "a"; ale jest bardzo dużo wyjątków. Dziś w języku polskim "ż" i "rz" wymawiamy prawie identycznie. Kiedyś obie te głoski wymawiano inaczej. W wyrazach, w których obecnie piszemy "rz", kiedyś pisało się miękkie r (r’), tak jak w niektórych językach słowiańskich (np. ros. morie a pol. morze). Z czasem, pod wpływem zmian zachodzących w wymowie, dołączyła do niego spółgłoska "ż" (por. rżysko"). W tym towarzystwie miękkie "r" stopniowo zanikało, aż zostało tylko "ż". Natomiast w gådce krakoski "rz" dalej wymawiamy jako "rz", natomiast tam gdzie literackie "ż" w gådce zwykle wymawiamy "z".
A prezentowany na tej stronie słownik godki nie jest zamknięty. W dalszym ciągu go uzupełniam. Obecnie mam sporo słówek w zapiskach i mailach, które sukcesywnie opracowuję i uzupełniam opublikowany słownik. Dziękuję za pomoc! Nie myślałem, że aż taki będzie odzew. Jeśli ktoś jeszcze chciałby pomóc uzupełnianiu słownika proszę o kontakt: tv.wislon@gmail.com . Przy słowie lub idiomie powinno być określone miejsce, gdzie zostało usłyszane.