🏡 Przejdź do Wislon.tv
O
"O" w godce krakowskiej, na początku wyrazu, występuje wyjątkowo, jest obecne jedynie w zapożyczeniach. Takim wyjątkiem jest np. wyrażenie "ooołłłł!", określające współczucie dla kogoś. Wywodzi się od słowa "znoł", czyli z akcentem "znooooł!" bez wyraźnego "zn" . A "znoł" jest odpowiednikiem literackiego słowa "znów", "znowu". Ô raju - o jejku Ôba, Ôbie - obydwaj, obydwie Ôbalać - obalać, przewracać Ôbcec - obrębić, np. koszulę Ôbcionć mlyko - mniejszy udój niż zwykle, np. krowa łobciyna dzisiok mlyko Ôbcyndalać się - być bezpośrednim, nie przejmować się i robić swoje Ôberwać się - oberwać się czyli naruszyć przeponę z powodu np. dźwigania nadmiernego ciężaru Ôbglondać się - obejrzeć się Ôbić (cepami) - młócić, Łobić na piykne - wymłócić dokładnie Ôbieś - obwieś, wisielec Ôbiyracyk - obieraczyk czyli średni koszyk służący do zbierania lub przenoszenia owoców Ôbjesny - żarłoczny, nienażarty Ôblec (łoblyc) kosule - ubrać koszulę, zwlec (zwlyc) - zdjąć Ôbłąk - pałąk do koszy Ôbmówisko - obmowa, łobmównica - ta która obmawia kogoś Ôbolany - obolały Ôbora - gospodarskie podwórko, lit. obora - to chlewy (chlywy) Ôbtargany - obdarty (obdartus) Ôbuć - założyć buty Ôbwiesić - powiesić kogoś Ôbzarty - nażarty, ale również bardzo pijany Ôcap - belka nad futrynami okien i drzwi, belka stropowa Ôchlapus – ochlaptus, osoba nadużywająca alkoholu. Ôchlejmorda – osoba spożywająca alkohol ponad miarę. Ôchlyja – osoba spożywająca alkohol ponad miarę. Ôchlyjus - osoba nadużywająca alkoholu. Ôchlyjus – osoba spożywająca alkohol ponad miarę. Ôchynonć sie - zanurzyć się, ale łuchynońć sie to wysunąć się, dziecko tez się łuchynie, czyli zwichnie w kręgosłupie szyjnym Ôciylonka - krowa po niedawnym porodzie Ôciypka - ociepka, wiązka zbóż, chrustu, słomy, itp. Ôd zadku - od tyłu Ôdbiórka - pobór do wojska Ôdecnonć - zbudzić się, otrzeźwieć, Ôdegnać - odpędzić Ôdelga - odwilż Ôdeprzyć - otworzyć np. drzwi, wrota (kiedyś je podpierano, zamiast zamykać na zamek) Ôdewrzyć, łotworzyć, zawrzyć - odemknąć, zamknąć np. drzwi, wrota, itp. Ôdmach - rozmach, dać z łodmachu - uderzyć z rozachem Ôdniechcieć się - odechcieć się Ôdołek, łodół - dolinka Ôdsta - procent, odsetki Ôdudzieć - stracić rezon, stracić siły, ale również spokornieć, mozna np. łozdudzieć na słońcu Ôdwożyć - odpowiedzieć za coś, zrobić awanturę Ôdziomek - pień ucięty tuż nad ziemią Ôdziywać się, łodzioć - ubierać się, sdzioć, łozdzioć - zdjąć, rozebrać Ôgieniosek - ogienek, rozpalający się ogien w piecu, który można 'zatysic", czyli zadusić. Ôgłos - sygnał, dać łogłos - zaalarmować Ôgónica - narzady rodne zywej krowy, martwej to "kapa". Ôgranica - wsi sąsiednie, łogranicnik - mieszkaniec wsi sasiedniej Ôgronska - febra Ôgrzebać sie - oporządzić się, inaczej mówiąc "odgrzebać się" Ôjcowicka - dziewczyna, (np. gospodarska córka), której rodzice żyją Ôjcowie - ojcowie, rodzice Ôjcyzna - ojcowizna, końcówka -zna ma znaczenie, np. Nowakowizna - spadek po Nowaku, itp. Ôkazyjo - wypadek, sprowokowane nieszczęście Ôkidać się - oblać sie, ochlapać Ôkół - ogrodzone podwórko (łobora) pomiędzy budynkami i płotem Ôkrostać - przyzwyczaić się do czegoś Ôkrowek - ścinek, okrawek Ôktaby (łoktoby) - oktawa Bożego Ciała Ômasta - okraska, okrasa Ômnes - bez przerwy, na siłę, Ômyć, łomywać - obmyć, obmywać, umyć, Ôpcochrany - w podartym, niestarannym ubraniu Ôpłotki - opłotki, płoty okalajace sady, plontać miyndzy łopłotkami - tu: chodzić po cudzych sadach. Ôpoić się - opić się, upić się - -wódki - opić się wódką. Ôposać spodnice, zopaske - założyć, ubrać spódnicę, zapaskę Ôposek, łopoh - pas nabijany gwoździami, zwłaszcza w stroju krakowskim Ôprezyjo - opresja, kłopot, Ôprosać - informować o pogrzebie (zapraszać? na pogrzeb) Ôprowdać - dać swiadectwo za kimś, usprawiedliwiać kogoś Ôpserdak - kapota z podbiciem ocieplajacym np. barania skór. Ôpuch - łopian Ôpuścić się - wypuścić listki, ale również zaniedbać się Ôrcyk, (łor) - orczyk, ale również prostak, Ôrlongi - duże korale (krakowskie) Ôsewka - mankiet koszuli, kakże stójka (kołnierz) przy koszuli np. krakowskiej Ôshowały - odchowany, dobrze wyglądający Ôskrobiny - obierki z ziemniaków Ôskucina - odrobina, odróbka Ôsłowiać - tłumaczyć z czegoś Ôspolić sie - zarumienić się, zaczerwienić na twarzy Ôsporzondek - rozporządzenie, zarządzenie, testament Ôstro pogoda - gorąca, ustabilizowana pogoda Ôstroncić (sie) - rozstrącić się czyli bardzo mocno, boleśnie, z zagrożeniem życia sie poobijać Ôstrynżyna - jeżyna Ôstrywka - stojak na siano wbijany w ziemię Ôstrzyć sie - stawiać się, być zuchwałym do kogoś Ôstrzyk - kamień (osełka) do ostrzenia brzytwy Ôswe, łoswy - osobne, osobno Ôśtruchorz - hanlarz końmi Ôtnonć lub przyłotać - uderzyć Ôtpowiadać - stawiać się komuś, odpowiadać zuchwale Ôtsumielić (łocsumielić) - otrzeźwić, wrócić do przytomności, Ôtwarty - zuchwały, prędki do czegoś, nie bojący się niczego, Ôwcorz - owczarz, ale również znachor wiejski Ôwiyź, łowozić - obwieźć, obwozić Ôzbuchać - zagarniać coraz wiecej nie liczyć się z otoczeniem Ôzchodzić się - rozchodzić się, czyli mieć do kogoś pretensje Ôzdarto baba - rozkrzyczana, krzykliwa kobieta Ôzdziywać - rozdziawiać np. gębę Ôzdziywać się - rozbierać się Ôzdziywiać - rozwierać np. buzię ze zdziwienia Ôzegnać - rozpędzić Ôzgruhy - hałasy, łozgruhy cynić - hałasować (stąd rozruchy) Ôzkramarzyć sie - rozłożyć się ze swoimi rzeczami, sprzetami, towarami, itp. Ôzmozyć sie - rozmnożyć się (np. kobyła sie rozmozyła) Ôzniemóc sie - rozchorować się, zaniemóc Ôzówać, wzówać - ubierać buty Ôzwora - rozwora, część składowa np. wozu konnego Ôzynić sie - pobrać się (dot. obu płci) Ôździyrać się - krzyczeć ciągle na kogoś lub coś Na literę „Ô” zaczynają się również wyrazy, na początku których, w języku literackim, jest sylaba „roz”, np. Ôzdarła sie - rozdarła się, Ôzkramarzyła sie - rozłożyła się ze swoimi sprzętami, itp. Nie dotyczy to wszystkich słów zaczynających się sylabą „roz”, ale jest ich bardzo dużo.