🏡 Przejdź do Wislon.tv

R

W niektórych wyrazach "r", zwłaszcza w sylabach "roz", " ros" na początku wyrazu jest nieme, wtedy "o" automatycznie wymawia się jako "ło", np. "rozchodzi" - "łozchodzi", itp. Dlatego nie przywołujemy wszystkich wyrazów, ale tych specyficznych dla Krakowiaków. Trzeba po prostu uważnie słuchać!

Rachówać - liczyć.
Rać - racica
Racyć, rocyć - częstować
Racyje - argumenty, racje
Rada - mowa, omawianie czegoś
Rafa - metalowa obręcz do wozu konnego, czyli rafioka
Rafiok - wóz konny z drewnianymi kołami na których są metalowe obręcze
Raić, rajić - swatać, stręczyć
Rajbetka - paca do zacierania tynku
Rajbówać - buksować,
Rajfura - burdel mama, albo plotkara
Rajtki, rajtuzy - rajstopy
Rajntuch - rodzaj płóciennego, kobiecego szala do okrycia, dawniej płócienny kawałek materiału (prześcieradła), które dawniej kobiety używały jako "chusty", ale nie "chustecki"
Rajdać - długo rozmawiać
Rajzówać - rajdować (rajza – rajd)
Rakusok, Rakuson - Austriak
Ramioncka - sznureczki, paski przy kobiecych koszulach, halkach, itp
Ramko - rama
Ranyżeści, ranyśicku, ranyści - rodzaj lamentu, wykrzyknik
Raśpla - pilnik do drewna, stara, gderliwa, chuda niewiasta
Raz, roz - raz, ale również idiom wieloznaczny: Jes raz - łobuz, figlarz, nic dobrego, nicpoń
Razak, razok - chleb razowy
Raźno - szybko
Raźnonć - popchnąć, szturchnąć lekko uderzyć
Rebucha - łapówka
Recek, recka - chomik europejski, piesek ziemny
Rechtać sie - ruja u świni, np. świnia sie rechto - ma ruję
Regimencki, regimynckie - wielki, wielkie, ogromne
Rejdosić sie, rejdolić się - wiercić się, nie siedzieć w miejscu spokojne, itp.
Rejwach - szum, rozgardiasz
Rempsnonć - uderzyć, spaść np. rempsnoł ło ziymie - spadł na ziemie i się uderzył
Rety, łorety - okrzyk wyrażający przestrach
Rdzawy - brunatny
Robić wele kogo - zajmować się (pielęgnować) kogoś
Robotny - pracowity
Rodowity (z) - rodem (z), wywodzący się, np. rodowity z Noramy - rodem z Naramy
Rogolka - trzepaczka do jajek
Rokita - wierzba pospolita (Salix caprea L)
Rola - pole uprawne (stajanie), gleba, ale bez wyrośniętych roślin lub też ziemia będąca czyjąś własnością.
Roki - lata
Rombarbar - rabarbar
Roncka - raczka, obsadka w piórze do pisania, ucho do trzymania naczynia
Rozcopiyrzyć, łozcopiyrzyć - rozłożyć skrzydła, pióra, włosy, nastroszyć się
Rozcendny - oszczędny
Rozkiela, roz za kiela - może raz, raz na pewien czas, od czasu do czasu
Rozcynać - oszczędzać
Rosparyndzić się - rozpędzić się
Rosklekotany - rozbity, rzoleziony, z części które sa już mocno zużyte i „klekocą”
Rozbuchać się - rozpychać się, iść po trupach
Rozjyndorzyć sie - zdenerwować się,
Rozmajeron - rozmaryn
Rozmymłany - niedbale pozapinany, niechlujny
Rozmaity - różny
Roztomiły - ulubiony, ukochany
Róscka - bukiet drużby na weselu
Róś - rosnąć
Rucaj, krynica - źródło
Rugzok - plecak
Rusane - ciasto drożdżowe, ale rusano to też "nie dziewica" :-)
Ryceć, beceć - płakać, krzyczeć
Rychtówać - przygotowywać
Ryć - kopać, przekopywać
Rypać, rympać - uderzać, burzyć, skuwać, tłuc ale również wulgarnie - pieprzyć,
Rypnąć się - uderzyć się
Rypło sie - wydało się coś, wyszło na jaw
Rysać - kreślić, także ostrym narzędziem; np. porysówoł ściane
Rwać - rwać, wyrywać, ale również szybko uciekać
Rzec (chłopska rzec, babska rzec) - rzecz, ale również zajęcia meskie, zajecia kobiece
Rzegotać - grzechotać, hałasować w specyficzny sposób rzegotać, rechotać
Rzymiyń - rzemień, wyprawiona skóra
Rzendowac się - miarkować się
Rzetelny - żwawy, wesoły,
Rzondzić - długo i dużo gadac, rozprawiać, balować
Rzotkie zimioki (fita, fitka) - zupa ziemniaczana
Rzykać - powiadać
Rzyndować sie - przygotowywac się do drogi, pakować się
Rzygać - wymiotować
Rżysko - pole po skoszonej pszenicy lub jęczmieniu, natomiast po życie jest ścierń.